Leerlijnen 4-7 jaar met themaplan: een werkend groepsplan!

Met behulp van het themaplan krijg je een overzichtelijk groepsplan en heb je tegelijk ruimte om de ontwikkeling van kinderen te observeren. In het themaplan is naast het noteren van het basisaanbod ook ruimte voor zogenaamde ‘weer-’ en ‘meer-’groepjes: kinderen die intensievere of verdiepte activiteiten en/of begeleiding nodig hebben.

Spel

In groep 2 van juf Kimberley zijn de kinderen druk in de weer rondom het thema ‘de bloemenwinkel’. Er is van alles gemaakt: bloemen, bloempotjes, zakjes zaad, een prijslijst… De kinderen spelen hun spel vanuit de rol van klant en bloemist: alles zo echt mogelijk!
Om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de interesses van de kinderen kiest de juf thema’s die dicht bij hun belevingswereld liggen. Zij zoekt samen met de kinderen naar betekenisvolle activiteiten, waar zij vervolgens doelen aan verbindt. Hierdoor wordt het spel uitgebreider en ontstaan er rijke leermomenten.

Vernieuwd themaplan

Kimberley gebruikt het nieuwe themaplan om haar beredeneerde aanbod overzichtelijk weer te geven. Dit themaplan is haar groepsplan, waarop zij betekenisvolle activiteiten en doelen aan elkaar koppelt voor de basisgroep, maar ook voor kinderen die herhaling of verdieping nodig hebben. Zo’n ingevuld themaplan geeft haar niet alleen overzicht wat ze met welke kinderen gaat doen, maar helpt ook om doelgericht te observeren. Zij kan met deze doelen in haar hoofd gericht kijken naar de ontwikkeling van kinderen.

Werkwijze

Hoe werkt dat nieuwe themaplan dan eigenlijk?

• Je begint (samen met je collega’s) met een brainstorm over het thema en subthema’s: aan welke activiteiten denk je en wat wordt jouw leidende activiteit/themahoek? Het is vaak een heel inspiratievol moment, waarop je ook kunt ontdekken dat er subthema’s zijn waar je zelf nog wel wat meer over zou kunnen weten…
• Pak het format van het themaplan erbij, passend bij de periode (a of b) waarin jouw groep zit. Op de voorkant is volop ruimte om je leidende activiteit te beschrijven, maar ook voor andere hoekactiviteiten/werkjes die een verbinding hebben met deze leidende activiteit. Je bedenkt (lopende je thema) andere hoekactiviteiten/werkjes die een verbinding hebben met je leidende activiteit en vult deze aan in de daarvoor bestemde ruimten. Het mag een groeidocument zijn, gedurende je thema komen er nog ongetwijfeld nog allerlei activiteiten bij.
• In het vak ‘sociaal-emotioneel’ beschrijf je een aantal groepsdoelen waarmee jij als leerkracht aan de slag gaat en die je wilt observeren/registreren;
• Je ziet op het de voorkant ook spel- en motorische doelen. Omdat deze deelgebieden niet beredeneerd aangeboden hoeven te worden, kun je de doelen arceren waarmee je aan de slag gaat.
• Op de achterkant vind je de taal- en rekendoelen. Vanuit je planscherm in ParnasSys bepaal je wat groepsdoelen worden, ‘weer’ doelen (doelen die door leerlingen nog niet behaald zijn) en ‘meer’ doelen (leerlingen die verder zijn dan de groepsdoelen).  Hier koppel je diverse (spel)activiteiten aan, zodat de leerlingen op verschillende manieren met de gekozen doelen bezig kunnen zijn.
• Mocht je nog doelen van een andere periode nodig hebben, dan kun je deze van volgende pagina’s halen en ze kopiëren en plakken op je doeloverzicht!

Observeren, registreren en evalueren

Bloemist Lotte pakt de bloemen die klant Boris uitgezocht heeft voorzichtig in. Ze hangt er een kaartje aan waarop ‘gefeliciteerd’ staat. Dan telt ze het aantal bloemen. Het zijn er acht. Op de prijslijst staat dat elke bloem € 1,- kost. Ze pakt een bonnetje en schrijft er een 8 op…. “Dat is dan 8 euro mevrouw.” Boris pakt muntjes uit zijn portemonnee: 1,2,3….8. Lotte telt het na: “ 8 euro. Ik heb het gezien. Dank u wel en een fijne dag.”

In het themaplan van juf Kimberley staat dat zij doelen over tellen, getalsymbolen en gepast betalen aan bod wil laten komen in het spel van de bloemenwinkel. Door haar observaties ziet Kimberley hoe de kinderen hiermee bezig zijn. Gedurende het thema zal ze echter ook nog andere materialen en activiteiten aanreiken om de ontwikkeling te blijven stimuleren.

Aan het einde van de periode evalueert Kimberley. De stappen die de kleuters gemaakt hebben, worden geregistreerd door het afvinken van doelen op het planscherm in ParnasSys. Eén druk op de knop laat zien wat de beginsituatie van de groep is voor het volgende thema en welke kinderen nog herhaling of verdieping nodig hebben.

Kimberley blikt terug op een mooi en rijk thema, waarin de kinderen volop konden ontdekken, ervaren en leren. Het themaplan helpt haar om betekenisvolle activiteiten te verbinden aan haar bedoelingen met het onderwijs, inclusief differentiatie. Het geeft haar overzicht en een focus voor de observaties die ze doet. En het werkt, want ze ziet betrokken leerlingen die zich vanuit betekenisvolle activiteiten ontwikkelen. En daar doet ze het voor!